گنجه و گنجینه

شرحی بر خاطرات و زندگی باستان شناس سرفراز ایران استاد دکترعلی اکبرسرفرازقسمت نخست=  مردی از جنس آفتاب و باراناهمیت زندگی و شرح خاطرات یک باستان شناس و پژوهشگری که قریب چهاردهه از عمرش را درمیان اتلال تاریخی و بیابان ها،محوطه ها و مکان های تاریخی با هیات های مختلف خارجی و ایرانی سپری نموده و در طول فعالیت های علمی و کاوش های باستان شناختی اش صدها تپه تاریخی را کاوش و ثبت ملی نموده و هزاران هزار شئی را زینت بخش موزه ملی ایران نموده است و علی رغم این همه تلاش های صادقانه ،بعد از نه دهه از عمر با برکتش درمیان بی توجهی مسولان میراث فرهنگی کشور خانه نشین شده است می تواند برای همه ما آموزنده و دلنشین باشد.اهمیت بیان خاطرات شفاهی از زبان بزرگان دین و ادب ،علم و تاریخ و هنر از شیوه های موثر تاریخنگاری و باستان نگاری درجهان بشمار می رود زیرا در ارتقاء و اعتلای فهم مورخان ودرک بیشتر محققان اعم از باستان شناسان و..از رویداد ها و رخدادهای گذشته و شناخت ماهیت چیستی و سرنوشت تاریخ نقش تعیین کننده و انکارناپذیری داشته است.لذا پرس و جو و درخواست شرح حقیقت وقایع از آن همه رویدادها از این چهره های نامور می تواند حائز اهمیت و درخور توجه باشد. همین خاطرات ارزشمند و مستند در روزگار حیاتشان با اتکال به شواهد و مدارک بخش مهمی از اسناد و تاریخ مستند بشمار می روند.اهمیت روزافزون نقش تاریخ شفاهی با گنجه و گنجینه...

روستای قلات استان فارس  به ظاهر یک روستا اما در حقیقت تکه‌ای از بهشت گردشگرپذیری است که روی زمین جا مانده، مانند هزاران تکه‌ای که در اقصی نقاط ایران اسلامی، این کشور را به یکی از زیباترین نقاط جهان بدل کرده است.روستای قلات شیراز مانند بسیاری از روستاهای ایران جاذبه خیز و چشم نواز است قلات را باید جوزدیگری نگاه کرد تا لذتی دیگر برد.روستایی که همه زیبایی ها در آن نهفته و خفته است که باید بیدار بود تا تخریب نشوند.روستای تاریخی قلات از توابع بخش مرکزی شهرستان شیراز به‌شمار می‌رود که در 15 کیلومتری شمالغرب شیراز است و در ارتفاع 2 هزار و 65 متری از سطح دریا، هفت هزار نفر از مردم ایران را در خود جای داده و آب و هوای دل‌انگیز و سحر کننده‌اش، هر گردشگر و طبیعت دوستی را مهار خود می‌کند.قلات، از جمله از روستاهای هدف گردشگری کشور بوده و به‌لحاظ تاریخی صاحب قدمتی چندهزار ساله است، به‌طوری‌که آثار به‌جا مانده از کلیسایی در دامنه کوه و در میان درختان سربه‌فلک کشیده روستا، گواهی بر این ادعا‌ست.اگرچه بی‌مهری به این اثر تاریخی، آن را امروز به یک مخروبه بدل کرده است و بی‌مهری گردشگران و متولیان روستا و کم‌مهری مسئولان گردشگری و بنیاد مسکن و دیگر متولیان امر و خشکسالی‌های چندساله، دست به‌دست هم داده تا قلات امروز با آنچه کمتر از یک دهه قبل بود، تفاوت‌های بسیار داشته باشد!روستای قلات در ناحیه کوهس گنجه و گنجینه...

روستاها از دیرینه ترین ایام کانون زندگی و حیات و به عنوان بخش بزرگي از نظام اجتماعي و جمعيتي و با نیروی مولد محسوب می شدند.چنانچه به آمار و ارقام دهه چهل نگاهی شود درمی یابیم که درسال 1345 جمعیت روستایی ایران بیش از 53 درصد و جمعیت شهری کمتر از 47 درصد بود.بی اهمیتی و عدم برنامه ریزی ها در طی سال های بعد از آن موجب گردید تا چراغ خانه های روستایی روز به روز خاموش و خاموش تر،فراموش و فراموش تر گردند و از آن سال ها به بعد هر دهه جمعیت روستایی کشور به میزان‌های مختلفی کاهش پیدا کرد. ومتاسفانه این کاهش جمعیت روستایی در دهه‌های اخیر سرعتی چند برابری گرفت به حدی که در سال 1385 سهم جمعیت روستایی از جمعیت کشور 32 درصد و سهم جمعیت شهری به 68 درصد رسید.اما این فاجعه پایان یافته نبود زیرا درکنار رشد جمعیت روستایی کشور درطول این سالها ، به منهای  1/21 درصد رسید وطبق آمار رسمی کشور هرسال روند خروج روستائیان از روستاها شدت افزونتری بخود گرفته است و آمارهای نگران کننده ای از کاهش جمعیت روستایی به کمتر از 25 درصد رسیده است.تا دیروز تصور بر آن بود که کشورهای بی توجه به بافت روستاها خود از بین خواهند رفت اما امروز روستاها به هزار دلیل فقر و بی برنامه گی مسولان ایستاده می میرند.تا دیروز روستاها چهره نخستین تجارب ارزنده بشردرطول تاریخ حیات بشمار می رفتند. واحدسکونتگاه  اولیه ای گنجه و گنجینه...

درباره وبلاگ هرتیشه برآثار تاریخی ایرانزمین دل هر علاقه مندی به تاریخ و فرهنگ را می آشوباند و بر من باستان شناس نیز چنین حالی میرود.گویی پس از هزاره ها دشمنی با این سرزمین باستانی و پس از فروهشتن آتش خشم اسکندر و برافتادن تازیانه خلافت بی مقدار تازیان از گرده ایران و ایرانیان آن یک به دست رادمردان پارتی و این یک به پایمردی شیعیان/اکنون مگر زمانه یورش از ما بهتران است که میراثمان را به تاراج می برند؟امروزه پاسداری از میراث گرانسنگمان و نگاهبانی از هرآنچه که روزگار بما سپرده است جز در باز نمود روشن و خوانش روشنمند آن ممکن نخواهد بودپس دستمان را بفشارید گنجه و گنجینه...

قدرت های اشغالگر به بهانه مبارزه با تروریسم برای نابودی ، سرقت آثارتاریخی و از بین بردن  میراث فرهنگی کشورهای اشغال شده تلاش می کنند. درطول تاریخ،قرن های گذشته،یک قرن و نیم قرن اخیر،در سه دهه-دو دهه . یک دهه گذشته و دهه جاری جهان شاهد نبردها و درگیری ها و اشغال سرزمین های بسیاری از سوی دولت های متخاصم  به ویژه امریکا-انگلیس-اسرائیل بوده است.دولت هایی که علی رغم صراحت ماده یک قطعنامه شورای امنیت  تجاوز را  كاربرد نيروى مسلّح توسط يك دولت عليه حاكميت، تماميت ارضى يا استقلال سياسى دولتى ديگر    تعریف داشته  و طبق بند 4 ماده 2 منشور سازمان ملل متّحد «كليه  اعضا در روابط بين‏المللى خود، از تهديد به زور يا استفاده از آن عليه تماميت ارضى و استقلال سياسى هر كشور يا از هر روش ديگر كه با مقاصد سازمان ملل متّحد مباينت داشته باشد، منع کرده است در کنار کشتارهای بیرحمانه انسانی به چپاول میراث ریشه های آن ها مبادرت می نمایند.امروزه نهادهای بین المللی  مانند کشورهای متجاوز در خط مقدم  تخریب میراث فرهنگی و کشتارهای انسانی قرار دارند.تروریسم را مطابق خواسته ها و نیازهای متجاوزان تعریف می نمایند.به بهانه مبارزه با این پدیده شوم(تروریسم) به اشغال سرزمین ها خصوصآ کشورهای اسلامی با سوابق طولانی تاریخی  اقدام می نمایند.اشغال سرزمین های دیگر را مهمترین ابزار برای نابودی اعم از انسانها و میراث فرهنگی آنها گنجه و گنجینه...

خانه زیبا و تاریخی صارم الدوله کرمانشاه به شماره 10443 در تاریخ 1/7/82 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است  ، این بنا در محله قدیمی فیض آباد در نزدیکی تکیه بیگلر بیگی قرار دارد، نقاشی های خانه صارم الدوله، نشان از هنرآفرینی  آن در  دوره قاجاریه دارد. محمد علی میرزا دولتشاه فرزند ارشد فتحعلیشاه چون به حکومت کرمانشاه منصوب شد در تمامی حوزه های حکومتی خود دست به ساخت عمارات و ابنیه های زیادی زد، یکی از این بناها خانه صارم الدوله است، بانی این بنا صارم الدوله پسر بزرگ حاکم مقتدر کرمانشاه امامقلی میرزا عمالدوله می باشد که در سال 1279 ه.ق ملقب به صارم الدوله گردید و در سال 1280 ه.ق حکومت لرستان را نیز به عهده گرفت. صارم الدوله دوستدار هنر بود و معماران و نقاشان و هنرمندان را در خلق آثار هنری تشویق و حمایت می کرد، این بنا جزءمواریث تاریخی بوده  و دارای شان ملی مباشد. اصل بنای صارم الدوله شامل اندرونی بسیار بزرگ و چند حیاط بوده و اتاق هایی با نقاشی های بی نظیردارد . مصالح این بنا عمدتا از آجر می باشد و سقف ها با تیر چوب پوشش داده شده اند آنچه در این اثر زیبا  حائز اهمیت است نقاشی های منحصر به فرد بناست که سقف و دیواره های اطاق پنج دری در ضلع غربی بنا را مزین نموده است. این نقاشی ها دارای مضامین متفاوتی همچون پرتره هایی از اشخاص اروپایی ،صحنه هایی از آرایش جنگ و صف آرائی سربازان، در گوشه ای دی گنجه و گنجینه...

درباره وبلاگ هرتیشه برآثار تاریخی ایرانزمین دل هر علاقه مندی به تاریخ و فرهنگ را می آشوباند و بر من باستان شناس نیز چنین حالی میرود.گویی پس از هزاره ها دشمنی با این سرزمین باستانی و پس از فروهشتن آتش خشم اسکندر و برافتادن تازیانه خلافت بی مقدار تازیان از گرده ایران و ایرانیان آن یک به دست رادمردان پارتی و این یک به پایمردی شیعیان/اکنون مگر زمانه یورش از ما بهتران است که میراثمان را به تاراج می برند؟امروزه پاسداری از میراث گرانسنگمان و نگاهبانی از هرآنچه که روزگار بما سپرده است جز در باز نمود روشن و خوانش روشنمند آن ممکن نخواهد بودپس دستمان را بفشارید گنجه و گنجینه...

آیندگان رفتار زشت امروز ما با میراث فرهنگی را مورد نقد قرار خواهند داد. مردم هرسرزمین در هر قاره،از هر شهر و روستایی کم و بیش سرشار از میراث های  گوناگون، خرد و کلان، میراثی از گذشتگانشان را به ارث برده‌اند، حفظ آنها در هرشرایط  سبب پیوند و اتصال نسل امروز شان به نسل گذشته شان  می‌شود.میراثی که ریشه در فرهنگ،آداب و سنتها دارد در هر شرایط هم در رفتار آدمی بازنمایی می‌شودو هم  درتغییراتی که انسان ها در طبیعت ایجاد می‌کند بازخورد می‌یابد.آنچه از نسلهای پیشین مانده را میراث فرهنگی می نامند  که از وجوه تمایز هویت فرهنگی هر‌جامعه است. بسیاری از میراث فرهنگی کهن شکل مادی دارد. اما حامل پیام و معنایی است که در خلق و تولید آن منظور شده است دریافت معنا و پیام مندرج در این آثاراست که انسان را به سوی آن می‌کشاند.با تفسیر و کشف پیام آن می‌توان گذشته را توصیف و تحلیل کرد. داوری در باب سنت‌های کهن تاریخی از رهگذر آثار به جا مانده از آن سنت فرهنگی ممکن می‌شود.ابعاد اهمیت میراث فرهنگی فراتر از بعد اقتصادی،بوده و در مرزهای فراتر از آن اهمیت معرفت‌شناختی نیز دارد. به این معنا که ما را در فهم و درک شیوة زندگی گذشتگان قادر می‌سازد. باستان شناسان با اتکال به دانش باستان‌شناسی بسیاری از فرضیه‌ها و تئوری‌هایش را با مشاهدة آثار فرهنگی هر‌جامعه ارائه می‌کنند. فرضیه ها و تئوری هایی که در گام بعدی تلاش دارد د گنجه و گنجینه...

درباره وبلاگ هرتیشه برآثار تاریخی ایرانزمین دل هر علاقه مندی به تاریخ و فرهنگ را می آشوباند و بر من باستان شناس نیز چنین حالی میرود.گویی پس از هزاره ها دشمنی با این سرزمین باستانی و پس از فروهشتن آتش خشم اسکندر و برافتادن تازیانه خلافت بی مقدار تازیان از گرده ایران و ایرانیان آن یک به دست رادمردان پارتی و این یک به پایمردی شیعیان/اکنون مگر زمانه یورش از ما بهتران است که میراثمان را به تاراج می برند؟امروزه پاسداری از میراث گرانسنگمان و نگاهبانی از هرآنچه که روزگار بما سپرده است جز در باز نمود روشن و خوانش روشنمند آن ممکن نخواهد بودپس دستمان را بفشارید گنجه و گنجینه...

امروزه در بین قبایل و اقوام مختلف می توان وحشتناک ترین،عجیب ترین،درد آور و دلهره آورترین مراسم هایی را دید که برای هیچیک از ما خوشآیند نبوده و نیست اما با همان سبک و شیوه کهن بصورت وحشتناکی مانند گذشته با مراسم و جشن های گوناگون برگزار می شوند.با نگاهی به آئین ها و جشن ها  ....قبایل مختلف دنیا می توان دید که مردم هر سرزمین  با گرامیداشت همان سنت ها و جشن و آئین های خشن به نوعی به گذشتگانشان احترام می گذارند.مثلآجشنواره  تایپوسام یکی از جشن‌های آیین هندوست که در آن افراد برای ادای احترام و نشان دادن هواخواهی خود نسبت به موروگان از خدایان آیین هندو بخش‌های مختلف بدن خود را سوراخ می‌کنند.درمراسم تدفین مردگان در قبیله یانومامی آنها تلاش دارند با برگزاری این آئین نشان می خواهند  از آرامش روح رفتگان خود مطمئن شوند. زمانی که یکی از افراد متعلق به این قبیله که در مرز میان برزیل و ونزوئلا زندگی می‌کنند می‌میرد، جسد او سوزانده می‌شود و با مخلوط کردن پودر خاکستر استخوان‌های آنان با بارهنگ سوپی آماده و خورده می‌شود. آنان معتقدند با خوردن این سوپ روح عزیز از دست رفته‌اشان تا ابد در بدن آنان جاویدان خواهد ماند. یانومامی‌ها معتقدند اجساد همه باید سوزانده شود چرا که از بین رفتن جسد به روش طبیعی بسیار وحشتناک است و از سویی دیگر روح مرده اگر به داخل بدن عزیران خود نرود آزرده خواهد شد. آنها همچنین مع گنجه و گنجینه...

کاروانسرای سنگی صائین از آثار دوره صفوی در شهرستان نیر کیلومتر 15 جاده سراب  واقع شده و در چهارم دی ماه سال 1362 با شماره 1653 درفهرست ملی ثبت شده است.کاروانسرای شاه عباسی در کنار جاده قدیمی نیر به سراب در 10 کیلومتری شهر نیر و در یکی از برفگیرترین گردنه‌های کشور یعنی در گردنه صایین در دوره صفوی به فرمان شاه عباس بنا شده و جزو یکی از 999 کاروانسرای ساخته شده در این دوره است.مصالح موجود کوهستان یعنی سنگ عمده ساختار آن را تشکیل می دهد و علاوه بر سهولت دسترسی و فراوانی آن در محل عنصر مقاوم و پایداری هم به شمار می رود.طراحی این کاروانسرا کاملا سازگار با اقلیم و شرایط محل صورت گرفته ، چرا که عرض و ارتفاع ورودی های فضاهای زیستی داخل ، به حداقل ممکن کاهش یافته طوری که با اندک وسایلی می‌توان آن را مسدود و از نفوذ سرما و کوران برف به داخل آن جلوگیری کرد.روزنه‌های سقفی این کاروانسرا در حداقل اندازه در نظر گرفته شده و از نظر تبادل هوا در صورت نیاز و نیز تامین روشنایی فضاهای داخل عملکرد منطبق با نیاز را به رخ می کشد. ورودی های فضاهای ارتباطی داخل در مرکز بنا نسبت به فضاهای جانبی مقداری بزرگتر در نظر گرفته شده تا چهار پایانی که همراه و مورد استفاده کاروانیان بوده نیز بتوانند در داخل پناه بگیرند.ملات اتصال دهنده سنگ های بنا ساروج است و یک گنبد کوچک سنگی نیز بر روی یک فضای مربع شکل در مرکز بنا قر گنجه و گنجینه...

آیا  بناهای تاریخی محکوم به شلاق حراج واگذاری ها هستند؟ متاسفانه در این چند سال اخیر روند واگذاری بناهای تاریخی از سوی صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی کشور شتاب فزاینده ای به خود گرفته است به گونه ای که درسال 1395 قریب 150 بنا به بخش های خصوصی واگذارشد ودر سال جاری بی توجه به اصلاح قانون واگذاری ها برای تضمین بیشترسلامت بناهای تاریخی امسال در آخرین مزایده سوم بهمن سال جاری  12 بنای ارزشمند از دوره های مختلف را واگذار می نماید بناهایی از دوره های تاریخی -صفوی-قاجار که در تاریخ هنر و معماری کشور ممتاز می باشند.با اینکه در بررسی اهداف تشکیل صندوق احیا،موضوع واگذاری بناهای تاریخی صراحتآ قید نشده وتنها در قالب همکاری آمده است اما علی رغم هشدارهای دوستداران میراث فرهنگی در اصلاح قانون مربوط به واگذاری اماکن و بناهای تاریخی همچنان شلاق واگذاری بر تن میراث سنگینی می نماید. بارها هشدار داده شد که قانون واگذاری بناها در حمایت و تقویت آثار تاریخی اصلاح شود لیکن مورد توجه قرار نگرفت با اینکه این قوانین اساسا برای خصوصی سازی اقتصاد و دخیل کردن مردم در اداره اماکن و بناهای تاریخی ارزشمند  قوانین پیشرفته و کارآمدی نیست هنوز روند واگذاری ها بی حساب و کتاب به بخش های خصوصی واگذار می شود. میراثی که  سالیان سال از درون گرفتار شکاف مدیریتی می باشد بااینگونه تصمیم های چالش برانگیز و غی گنجه و گنجینه...

 هر شخصی شناسنامه‌ای دارد که هویّت وی را می‌نماید، هر شهری هم شناسنامه‌ای دارد که هویت و سیمای آن را نشان می‌دهد؛ میراث‌های فرهنگی شناسنامهٔ شهرهایند. شهرهای کهن‌سال، شکوه و عظمت و تاریخ خود را در آینهٔ یادمان‌های تاریخی و فرهنگی، دیداری و مجسّم می‌سازند.مسجدنیریز نیزشناسنامه و هویت این شهرتاریخی است شهرستان نی‌ریز با پیشینه تاریخی کهن در استان فارس، آثاری ارزشمند و در خور توجه از دوره‌های مختلف تاریخی به ویژه بناهای مذهبی از سده‌های نخستین ورود اسلام به ایران را در خود جای داده است.یکی ازبا ارزش ترین بناهای آن مسجد جامع کبیر است  که از دیدنی‌ترین اماکن تاریخی استان فارس بشمارمی رود.این اثر زیبا هر ساله علاقه‌مندان حوزه فرهنگ و همچنین آثار تاریخی را از داخل و خارج از کشور و به ویژه بسیاری از مسافران نوروزی را به خود جذب می‌کند. این مسجد از کهن‌ترین مسجدهای ایران و به باور برخی از آتشکده‌های زرتشتیان بوده که در دوره اسلامی به مسجد تبدیل شده است. ایوان‌های به جا مانده از این مسجد به شیوه معماری دوره ساسانیان ساخته شده است.این بنا در نهم مرداد 1312 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. . این بنا با تأثیر از معماری ساسانی و نقشه‌ای تک ایوانی ساخته شده و در طول دوره‌های مختلف، بخش‌هایی به آن افزوده و تعمیراتی در آن صورت گرفته و در زمره  آثار برگزیده از سیر تکامل هنر و تزئینات معم گنجه و گنجینه...

موزه دار لوور در خیانتی آشکار با حذف نام خلیج فارس ایران -از عنوان جعلی خلیج عربی استفاده کرد. فرانسوی ها بدانند که این خلیج،خلیج همیشه فارس بوده و خواهد بود. آنان که تاریخ خوانده و زبان تاریخ را می فهمند.آنان که مورخند و مستشرق،آنان که جهانگردند و سیاح،آنان که باستان شناسند و ..می دانند که موزه لوور نه متعلق به فرانسه که متعلق به ایران است. موزه ای که با هزاران اثر شگرف تاریخی از همه ادوار کهن این سرزمین غارت شده و امروزه بزرگ ترین موزه جهان را با نام موزه لوور در فرانسه تشکیل داده اند.اما همین موزه که نامش، اعتبارش،شرفش،آبرو و هویتش،منزلت جهانی و اعتبار ملی اش را از میراث و اشیای تاریخی ایران دارد به تحریف خلیج فارس ایرانی پرداخته و با حذف نام ایران،از واژه جعلی خلیج عربی استفاده کرده است.فرانسوی های بی دانش می توانند با مراجعه به تاریخ و اسناد تاریخی حقیقت همیشه خلیج فارس ایرانی را بیشتر درک کنند و از سوی دیگر درک خواهند کرد که کشورهای عربی در زمان های کهن بخش ناچیزی از خاک سرزمین ایران بشمار می رفته است. فرانسوی های خیانتکار یادشان رفته است که آصلآ موزه لوور فرانسه نیست بلکه موزه لوور ایران است.سالیان سال است که به جای تلفظ موزه لوور ایران در پاریس  از واژه موزه لوور پاریس استفاده می شود.جامعه باستان شناسان جهان باید به تلافی خیانت های فرانسویان،به جای موزه لوور پاریس"از واژه گنجه و گنجینه...